Oritzaren maneiua eta txertaketa Euskal Autonomia Erkidegoko esne-haztegietan: azterketa pilotua

Oritzarekin elikatzea funtsezkoa da txahalentzat, ez baitute amaren antigorputzik jasotzen haurdunaldian; immunitate pasibo bezala ezagutzen da hori. Immunitate goiztiarra kalitatezko eta kantitate nahikokoa den oritzaren kontsumoaren araberakoa da. Oritzak antigorputzak, zitosinak, hazkunde-faktoreak eta funtsezko mantenugaiak ematen ditu bere garapenerako eta osasun ona izateko bizitzan zehar.

Oritzaren kalitatea immunoglobulinak neurtuz kontrolatzeak aukera ematen die abeltzainei haien maneiua hobetzeko eta immunitate pasiboaren transferentzian akatsak prebenitzeko, gaixotasunen arriskua murriztuz eta hazkundea eta produktibitatea erraztuz. Amei txertoa ematean oritzaren antigorputzen maila igotzen dela egiaztatu da, txahalaren babesa maila orokorki hobetuz. Antigorputzez gain, oritzaren leukozito transferentzia eta xurgapena deskribatu dira jaioberrien hesteen bidez, erantzun immunitarioan duten eragina erakutsiz.

EAEn, esnetarako behi-azienden etxalde gehienetan, txahalak amengandik aldentzen dira jaiotzean, eta abeltzainek elikadura egokia bermatu behar dute. Oritzaren erabilera, higienea eta txertaketa optimizatzeak gaixotasun infekziosoak eta antimikrobianoen erabilera murrizten lagunduko luke.

NEIKEReko Animalien Osasun Saileko ikertzaileek argitaratu dituzte EAEko esnetarako behi-aziendaren lau baserritan egin den azterlan pilotu baten emaitzak (artikulurako lotura beherago). Baserri bakoitzean 7-10 eme jaio ziren. Abeltzainek oritz-laginak bildu behar zituzten, erditu ondorengo lehen uneetan eta lehen hartualdiaren aurretik. Albaitari kliniko batek, berriz, odol-laginak biltzen zituen jaio eta 24-48 ordura eta 3 hilabetera. Antimikrobianoak maneiatzeko, txertaketarako eta maneiu errutinei buruzko datuak bildu ziren. Abeltzainei oritza maneiatzeko jarraibideak eta Brix errefraktometro digitala eman zitzaizkien, txahal bakoitzari eman beharreko oritzaren bolumena txahalaren kalitatearen arabera egokitzeko. Laborategiari dagokionez, oritzaren kalitatea, immunitate pasiboaren transferentzia eta linfozitoen azpipopulazioak aztertu ziren, bai oritzean, bai odolean, karakterizazio zehatzagoa egiteko. Ondoren, ustiategi bakoitzaren egoera ebaluatzeko, baserrian bildutako datu konbinatuak eta laborategikoak aztertu ziren.

Horren ondorioz, azpimarratzekoa da abeltzainek modu fidagarrian ebaluatu zutela oritzaren kalitatea Brix errefraktometroen bidez, eta oritzaren maneiua aldatu ahal izan zutela immunitate pasiboaren transferentzia sustatzeko. Kalitate handiko oritzak immunitate pasibo hobea izan zuen. Mastitisa eta jatorri infekziosoko herrentasuna izan ziren bularra ematen ari ziren behiei tratamendu antibiotikoa emateko arrazoi nagusiak. Bereiztekoa da C baserriak, txertatu gabeko baserri bakarrak, jakinarazi zuela antibiotikoak gehiago erabiltzen zirela txahaletan eta bularra ematen zuten animalietan, eta gamma delta zelulen maila txikia erakutsi zuela oritzean. C baserrian txertorik ez erabiltzeak antimikrobianoen erabileraren gorakada azal lezake; izan ere, txertoek babesa eman diezaiokete abere-taldeari, eta, kasu batzuetan, nolabaiteko babes heterologo edo gurutzatua (patogeno baten aurkako txertoak diseinatu ez den patogeno bati ematen diona). Adin goiztiarrean immunitate-erantzun zelularrean eta humoralean oinarritutako immunogaitasuna lortzeak, animalien bizitzan zehar tratamendu gutxiago behar izatea eragiten du.

Argazkia: Pexels (David Franco Correa)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *